Türkiye İstatistik Kurumu, 2024 yılı doğum istatistiklerini paylaştı. Türkiye’de canlı doğan bebek sayısı, geçen yıl 937 bin 559 oldu. Bebeklerin yüzde 51,4’ü erkek, yüzde 48,6’sı kız oldu.
Bir kadının doğurgan olduğu dönem (15-49 yaş grubu) boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eden “toplam doğurganlık hızı”, 2001’de 2,38 çocukken 2014’ten itibaren aralıksız düşüş eğilimine girerek 2024’te 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Bu durum, son 8 yıldır nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,1’in altında kaldığını gösterdi.
Doğum sayısı ve toplam doğurganlık hızı, 2001-2024
Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 2024 yılında 3,28 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,62 çocuk ile Şırnak, 2,32 çocuk ile Mardin izledi.
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu iller ise 1,12 çocuk ile Bartın ve Eskişehir oldu. Bu illeri 1,15 çocuk ile Zonguldak ve Ankara, 1,17 çocuk ile İzmir izledi.
Toplam doğurganlık hızının en yüksek ve en düşük olduğu 10 il, 2024
Toplam doğurganlık hızının nüfusun yenilenme seviyesinin altına düştüğü 2017 yılında 57 ilin toplam doğurganlık hızı 2,10’un altında iken 2024 yılında 71 ilin toplam doğurganlık hızı bu seviyenin altında kaldı.
Toplam doğurganlık hızının 1,50’nin altında kaldığı il sayısı 2017 yılında 4 iken 2024 yılında 55 oldu. Toplam doğurganlık hızının 3 çocuk ve üzerinde olduğu il sayısı 2017 yılında 10 iken 2024 yılında sadece Şanlıurfa ili oldu.
Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin 1,81 çocuk ile Bulgaristan olduğu, en düşük toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin ise 1,06 çocuk ile Malta olduğu görüldü. Toplam doğurganlık hızı 2024 yılında binde 1,48 olan Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında 9. sırada yer aldı.
Annenin eğitim durumuna göre toplam doğurganlık hızı incelendiğinde, 2024’te en yüksek toplam doğurganlık hızı okuma yazma bilmeyen/okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen anneler için 2,65 çocuk iken en düşük toplam doğurganlık hızı yüksek öğretim mezunu anneler için 1,22 çocuk olarak kaydedildi.
Annenin eğitim durumuna göre toplam doğurganlık hızı, 2019, 2024
Çalışma kapsamında, Mekansal Adres Kayıt Sistemi’nin (MAKS) kullanılmaya başlanmasıyla fiili kent-kır yapısını daha doğru yansıtan ‘yoğun kent, orta yoğun kent ve kır’ ayrımında oluşturulan yeni bir sınıflama da yapıldı.
Buna göre, 2024’te kır olarak sınıflandırılan yerlerde toplam doğurganlık hızı 1,83 çocuk iken orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde 1,58 ve yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde 1,39 çocuk oldu.
Kent-kır sınıflamasına göre toplam doğurganlık hızı, 2023, 2024
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken 2024 yılında 29,3 oldu. İlk doğumunu 2024 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,3 oldu.
Yaşa özel doğurganlık hızı, 2001, 2024
