Hürriyet Gazetesi yazarı Fulya Soybaş’ın, İstanbul Aile Vakfı Yüksek İstişare Heyeti Üyesi, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan ile gerçekleştirdiği röportajda, aile yapısındaki değişimlerin toplumsal etkileri ve çözüm önerileri ele alındı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı verilerine göre 2001’de yüzde 2.38 olan doğurganlık hızı, 2023’te en düşük seviyesine, 1.51’e geriledi. 2004-2023 yılları arası boşananların sayısında yüzde 89’luk artış, evlilik oranlarında ise yüzde 10’a yakın bir azalma var. 2025 yılı da verilerin etkisiyle de “Aile Yılı” ilan edildi.
Sosyal medya platformlarının etkisiyle, 20 yıl sonra çocukların Türk kültüründen değil, Hollywood kültüründen etkilenen bireyler olacağı, narsisizm, bencillik, hedonizm (hazcılık), yalnızlık ve mutsuzluğun hızla yayıldığı bir çağda olduğumuzu belirtti. Aile yılı denildiğinde ise, bize ait değerlerin korunmasının sadece bir söylem olarak kalmaması gerektiğini ve bunun somut bir şekilde içinin doldurulması gerektiğini vurguladı.
İnsanların çocuk tercih etmemelerinin asıl nedenini ekonomi ile açıklamayan Tarhan, gelir eşitsizliğinin etkisinin bulunduğunu ancak sosyal etkinin daha büyük olduğunu vurguladı.
Nevzat Tarhan; “Genç kuşak artık kültür aktarımını aileden değil, sosyal medya, internet ve dijital platformlardan alıyor. Sosyal etki daha büyük. Yeni bir ‘haz’ kültürü oluştu. ‘Anlık yaşar, anlık kazanır, istediğim gibi harcar ve yaşarım algısı günümüzde hakim. Bu nedenle genç nesil evliliği ve aileyi de ayak bağı olarak görüyor” şeklinde ifade etti.
Nevzat Tarhan, ahlak ve kültürün genetik olmadığını, bunların öğrenilerek aktarıldığını söyledi. “Eşleşme biyolojik ama evlilik kültüreldir” diyerek, kültürel kazanımların sosyal öğrenme ile oluştuğuna dikkat çekti. Toplumun temel değerleri arasında komşuluk, yalan söylememe, paylaşma gibi unsurların olduğunu belirten Tarhan, “Bu değerlerdeki zayıflamalar büyük bir sorun” dedi. “Kötülüğün sıradanlaşması büyük sorun. Mesela gündüz kuşağı kadın programları. ‘Farkındalık yaratıyor’ deniyor ama aksine kötülüğün sıradanlaşmasına yol açıyor.” ifadelerini kullandı. Kalıcı çözümler için sosyal kavramlar üzerine çalışılması gerektiğini, Aile Bakanlığı’nın ise sahaya inip, toplumla temas kurarak araştırmalar yapması ve bu verilere dayalı politikalar geliştirmesi gerektiğini belirtti.
Bunun yanı sıra, Millî Eğitim Bakanlığı’nın da konuya sahip çıkması gerektiğini vurgulayan Tarhan, Japonya örneğini verdi. “Japonya, ilkokul çağındaki çocuklara kendi kültürünü öğretiyor. Görgü kurallarından ahlak kavramına kadar onları ayakta tutan tüm değerleri öğretiyorlar” dedi. “Sadece Spor değil ‘Gençlik’, sadece Turizm değil ‘Kültür’ için de bakanlıklar sıkı çalışmalı ve bu konuya sahip çıkmalı“ diyerek, karamsar olmadığını belirtti. “Bu çağı yakalayalım ama kendimizden de ödün vermeyelim, yeter!” ifadelerini kullandı.
Nevzat Tarhan, huzurlu bir aile ortamının önemine de değindi. “Huzurlu aile ortamı çok önemli. Bir ev ne kadar sıcak, güvenli ve huzurluysa, genç ya da çocuk, sorunlar yaşasa da bir müddet sonra yuvasına döner. Kendi ebeveynlerini örnek alır. Geleceğe ve evliliğe dair korkular ancak güvenli ve sevgi dolu bir aile ortamında yok edilir” dedi.
Kaynak- Hürriyet
